خاک مناسب برای پرورش نشاء جعبه ای
تهیه خزانه مناسب به تولید نشاءهای مطلوب می‌انجامد. آماده سازی خاک بستر کشت باید در پائیز تمام شده باشد. در چنین مواردی ، باید 10 تا 20 درصد بیشتر از حد مورد نیاز، اقدام به تهیه خاک نمائیم. مهمترین خصوصیات خاک خوب برای جعبه نشاء، اسیدیته (P H) مناسب، بافت متوسط با مواد آلی کافی و نگهداری آب می‌باشد. خاک لوم رسی (خاک رس مخلوط با لوم و مواد گیاهی) مناسبترین خاک برای این منظور است. خاک رسی و خاک شنی مناسب این کار نیستند. بهترین نوع خاک بدین منظور، خاک جنگل و خاکی است که قبلاً برای کشت مورد استفاده قرار گرفته و حاوی مقداری مواد آلی است.
مقدار خاک مورد نیاز
مقدار خاکی که برای یک جعبه لازم است حدود 4 لیتر (5 کیلوگرم) است. عمق بستر خاک در جعبه نشاء باید 2 سانتیمتر باشد و ضخامت خاکی که برای پوشانیدن بذر مورد استفاده قرار می‌گیرد باید 5/0 سانتیمتر باشد. جهت تولید نشاء برای سطحی معادل1000 متر مربع از زمین اصلی، نشاءهای جوان به 80 لیتر(100 کیلو) خاک و نشاءهای نیمه بالغ به 120 لیتر (150 کیلو) خاک نیاز دارند.
تمیز کردن و خشک کردن خاک
جمع آوری خاک 2 تا 3 ماه قبل از بذر پاشی باید انجام شود. بعد از جمع آوری خاک ابتداء خاک باید بخوبی خشک شود البته قبل از خشک شدن کامل، کلوخهای خاک باید شکسته شده و خرد شود که در زمان شروع بذر پاشی اقدام به خرد کردن خاک توسط دستگاه کراشر (خاک خــرد کن) و جداسازی سنگ و بقایای گیاهی وعلفهای هرز سال قبل توسط صفحات مشبک (الک) می‌نمائیم. بخاطر اینکه وجود سنگ یکی از عوامل اصلی در شکستن انگشتیـهای ماشــین نشــاءکار می‌باشد.
تنظیم PH ( اسیدیته) خاک بستر بذر
بطور کلی باید گفت زمانی بستر کشت برای تولید نشاءهای قوی مناسب است که اسیدیته آن بین 5/4 تا 5/5 باشد. اگر قرار باشد از خاکهائی با اسیدیته 5/6 تا 7 برای بستر کشت استفاده نمود، نیاز به خنثی سازی و تعدیل اسیدیته در سطوح مناسب می‌باشد. در اصل، عملیات تعدیل اسیدیته باید دو تا سه ماه قبل از زمان بذر پاشی انجام گیرد. پیش از هر چیز دیگر، نمونه خاکها باید جمع آوری و آزمایش شوند. به منظور کاهش یک واحد اسیدیته خاک می‌توان 100 کیلوگرم خاک بستر را با 100 گرم گل گوگرد مخلوط کرد. در ابتدا، 10 لیتر از کل خاک تهیه شده را با گل گوگرد مخلوط کرده ، سپس مخلوط مورد نظر را با باقیمانده خاک مخلوط می‌نمائیم که در این شرایط ترکیب یکنواختی بوجود می‌آید. میزان پودر سولفور لازم به ازاء هر 100 لیترخاک (110 تا 120 کیلوگرم) حدود 200 تا 250 گــــرم می‌باشد.
استفاده از کود در جعبه پرورش نشاء
مقدار استاندارد کود در جعبه برای سه عنصر K,P,N به میزان 2 گرم برای هرعنصر در نظر گرفته میشود که با استفاده از دستگاه میکسر، خاک با کود بخوبی مخلوط میشود .چنانچه خاک بستر بذر از خاک‌های کوهستانی بوده و از نظر مواد غذائی فقیر باشد، تقریباً 4 گرم کود مصرف میشود. کود‌های مصرفی ممکن است شامل سولفات آمونیوم، سوپر فسفات تریپل، سولفات پتاسیم و غیره باشد. چنانچه از کود اوره ، فسفات آمونیوم و سولفات پتاسیم استفاده شود با توجه به درصد عناصر موجود در آنها به ترتیب مقدار 5/3 گرم اوره، 4/4 گرم فسفات آمونیوم و 4 گرم سولفات پتاسیم برای هر جعبه استفاده میشود. مصرف بیش از اندازه کود‌ها ممکن است باعث ضعیف شدن گیاهچه‌ها به همراه افتادگی برگها بعد از مرحله 5/2 برگی شود. چنانچه نشاءها علائم توقف رشد و کمرنگ شدن برگها را نشان دهند، کود‌های اضافی باید مصرف شود. از طرف دیگر، برای نشاءهای نیمه بالغ ، همان مقدار کود‌های اضافی باید در مرحله 5/2 برگی شان بکار روند. به منظور ریشه دهی بهتر نشاءها گاهاً 2 تا 3 روز قبل از نشاء کاری به ازاء هر 100 جعبه مقدار 500 گرم کود سولفات آمونیوم بعنوان استارتر بکار گرفته میشود.
انتخاب بذر با استفاده از وزن مخصوص
با سبک و سنگین کردن بذور، بذرهای سالم و پر با توجه به وزنشان از دانه‌های پوک و نیمه پر جداشده و در ته ظرف می‌نشینند. برای انتخاب بذر می‌توان از محلولهای آب و نمک، سولفات آمونیوم، خاکستر چوب، خاک رس و غیره استفاده نمود. انتخاب بذر با محلول آب و نمک از متداول‌ترین روشهاست. روش تهیه محلول برای انتخاب بذر با استفاده از قانون وزن مخصوص اجسام انجام می‌گیرد ، در مورد استفاده از نمک باید گفت که 4 کیلوگرم نمک را در 20 لیتر آب خالص حل می‌کنیم.
ضدعفونی کردن بذور
بذرهای برنج مورد حمله بیماریهای زیادی از جمله باکتریهای مختلف ، بلاست برنج، پوسیدگی طوقه (جیبرلا ) و غیره قرار می‌گیرند. ضدعفونی بذر‌ها می‌تواند از خسارت دیدن بذر‌ها در اثر بیماریها جلوگیری کند. ضدعفونی بذر با توجه به میزان غلظت سم و مدت زمان انجام کار بر حسب درجه حرارت آب انجام میشود. در مورد بنومیل اگر درجه حرارت آب 15 درجه سانتیگراد یا بیشتر باشد، باید به مدت 17 تا 18 ساعت از محلول 3 در هزار این سم استفاده شود. چنانچه درجه حرارت آب 10 درجه سانتیگراد یا بیشتر باشد، به مدت 24 ساعت باید از محلول 3 در هزار استفاده شود. درجه حرارتهای بالاتر آب اثرات ضدعفونی کننده بیشتری دارد. بنابر این نه تنها باید از غلظت پائین‌تر سم استفاده کرد بلکه باید بذر را مدت زمان کوتاهتری با قارچ کش تیمار نمود. بعد از انتخاب بذور سالم توسط محلول نمک، بذر‌ها باید کاملاً با آب شسته شوند، سپس در محلول بنومیل 3 در1000 به مدت 17 تا 18 ساعت یا محلول Homai (تیو فانات متیل تیرام 80 درصد) با غلظت 2 در 1000 به مدت 24 ساعت قــــرار می‌دهیم. بعد از ضدعفونی، بذور مورد نظر را به مدت یک یا دو روز باقی گذارده ، سپس به آرامی آنها را در آب خیسانده تا جوانه بزنند. شستشوی بذور بلافاصله بعد از ضدعفونی، ممکن است باعث کاهش اثرات سم شود.