تولید گوجهفرنگی در مزارع روباز طی ۳ دهه گذشته در سراسر جهان بهطور چشمگیری از سیستم کشت در زمینه ای عمدتاً لخت (بدون مالچ) به سمت کشت در مزارع دارای مالچ پلیاتیلن، حرکت کرده است، البته بخش عمده تولید با استفاده از این سیستم در کشورهای توسعه یافته انجام میشود. تولید جهانی گوجهفرنگی تازه خوری، در درجه اول بر روی ارقام beefsteak، cherry، grape و round cluster، متمرکز است، درحالیکه برای صنایع فرآوری ارقام Roma بیشترین استفاده را دارند.
بر اساس آمارهای سال ۲۰۱۸ سازمان فائو، مناطق کشت گوجهفرنگی در سراسر جهان طی یک دهه گذشته افزایش یافته است و بیشترین افزایش در آفریقا و آسیا رخ داده است، این موضوع ممکن است تا حدودی به خاطر افزایش آگاهی عمومی از اهمیت مصرف سبزیهایی مثل گوجه فرنگی در رژیمهای غذایی انسان اتفاق افتاده باشد. لازم به ذکر است که نیاز به اطلاعرسانی بهتر در این زمینه در کشور ما احساس میشود.در بخش اول این مقاله، پس از معرفی گوجهفرنگی در مورد تولید و بازار جهانی این محصول، شرایط موردنیاز برای جوانهزنی بذر و چگونگی کشت گوجهفرنگی و در بخش دوم شرایط موردنیاز برای تولید مناسب گوجه فرنگی در گلخانه (ساختمان و تجهیزات داخلی) و همچنین چگونگی پرورش این گیاه شرح داده شد، در بخش سوم نیز به مدیریت آبیاری و تغذیه، کنترل بر چگونگی رشد گیاه (رشد رویشی یا زایشی)، سیستمهای کنترل محیطی و گلخانه ای، گرمایش و سرمایش، استفاده از شید (سایهبان) استفاده از نور تکمیلی، غنیسازی co۲ و مدیریت رطوبت نسبی در گلخانه مدیریت و تولید گوجه فرنگی گلخانه ای پرداختیم و درنهایت با معرفی یک سیستم جدید که در هلند در حال استفاده است، بخش را به پایان بردیم، همچنین در انتهای بخش قبلی این مقاله اطلاعات آماری از زمان و میزان عرضه گوجه فرنگی در بازار ارائه نمودیم که میتواند برای انتخاب زمان کشت و مدیریت مزرعه مورد استفاده شما قرار گیرد.در این بخش از مقاله (بخش چهارم)، مهمترین مسائل مربوط به مدیریت محصولات زراعی در کشتهای روباز (تولید مزرعهای)، از جمله تهیه خاک و ضدعفونی خاک، تکنیکهای کاشت، مدیریت محصول و برداشت محصول مورد بحث قرار خواهد گرفت.در سراسر جهان از کشت در زمینهای لخت (بدون مالچ)، بهطور گستردهای برای تولید گوجهفرنگی مناسب برای صنایع فرآوری و همچنین در زمینها و باغهای کوچک برای امرارمعاش و تولید اندک گوجهفرنگی استفاده میشود.اگرچه کاشت در زمین های لخت باعث کاهش سرمایهگذاری اولیه و هزینههای تولید میشود، اما نسبت به محصولات زراعی کشت شده در زمینهای دارای مالچ (بهعنوانمثال یک لایه نازک پلیاتیلن)، بازده پایینتر و احتمالاً درآمد خالص کمتری دارد.البته در بسیاری از نقاط جهان تولید در زمینهای لخت بهعنوان یک رویکرد سازگار با محیطزیست، برای مدیریت بسیاری از محصولات گیاهی مثل گوجهفرنگی، مورد بررسی قرار میگیرد.در این سیستم تولید، سموم تدخینی، به دلیل عدم وجود مالچ پلاستیکی مورد استفاده قرار نمیگیرد، بنابراین برای استفاده از سموم تدخینی و حفظ طولانی مدت گازها و اثرگذاری مناسب آنها بر روی بیماریهای خاک زاد، آفات و علفهای هرز، به کار گیری مالچهای پلاستیکی توصیه میشود.
مزایای فراوانی برای استفاده از مالچهای پلاستیکی در تولید گوجهفرنگی به ثبت رسیده است، برخی از این مزایا عبارتند از:
حفظ رطوبت خاک زودرسی محصول گوجهفرنگی جلوگیری از برخورد میوهها با زمین و در نتیجه افزایش رشد و کیفیت میوهها کاهش شسته شدن کودها از بستر جلوگیری از متراکم شدن خاک بستر